Duurzaamheid in de wereld

29 april 2024

Het is een triest feit dat van de enorme hoeveelheid plastic die wereldwijd wordt geproduceerd, slechts een kleine fractie wordt gerecycled. Hoe kunnen we plastic afval voorkomen en vervuiling verminderen? Het loont de moeite om eens te kijken hoe andere culturen oplossingen hebben bedacht om het dagelijks leven duurzamer te maken.

Duurzaamheid in Oost-Europa en Rusland

Onze eerste halte is Rusland. Daar wordt water verkocht bij kiosken met een zelfbedieningssysteem waar men 24 u per dag en zeven dagen op zeven terecht kan. Er is één kiosk per 15.000 inwoners. Het water is afkomstig uit een bron en gaat in herbruikbare flessen van 2, 5 of 19 liter.

Verder is het in Rusland ook gebruikelijk om droge voedingsmiddelen in bulk aan te kopen. Suiker of bloem koopt men vaak in (zeer) grote zakken van 25 kg. Zo vermijdt men een hoop verpakkingsafval. Rusland en andere Oost-Europese landen hebben ook een lange traditie van voedselverspilling vermijden door middel van bewaringstechnieken als opleggen, drogen en fermenteren. Mensen met een eigen tuin maken vaak hun eigen groenten en fruit in.

Duurzaamheid op het Marokkaanse platteland

Door het warme klimaat in Marokko is water besparen een absolute prioriteit, zeker op het platteland. Heel wat traditionele gebruiken zijn hierop gericht. Zo zorgt het eten uit één gezamenlijke grote schotel bijvoorbeeld voor minder afwas. Water dat gebruikt wordt om te wassen, wordt nadien gerecycleerd om het toilet te spoelen.

In de streek van Temsamane (Rifgebergte, noordoosten van Marokko) wordt vandaag nog een traditionele irrigatietechniek gebruikt waarbij per dorp op een afgesproken moment van een kleine rivier water wordt afgeleid naar akkers. Elk dorp mag op een specifiek tijdstip de dam gedurende een bepaalde periode openen. Op deze manier worden alle akkers regelmatig bevloeid, maar blijft het riviertje ook de natuurlijke loop behouden. Drinkwater wordt te paard of met de ezel gehaald bij een bron. Het water wordt bewaard in terracotta kruiken – op deze manier wordt er geen plastic gebruikt en blijft het water lang koel.

Nog in Marokko, in de woestijn, treffen we de zogeheten khettara-netwerken aan. Dit systeem bestaat uit een reeks waterputten die met elkaar verbonden zijn via een ondergrondse tunnel die water van een verderaf gelegen bron naar de velden voert. Door de exploitatie van een waterader wordt bewoning mogelijk in streken waar geen oppervlaktewater is. Overblijfselen van dergelijke systemen zijn op verschillende plaatsen in de wereld teruggevonden, de oudste dateren uit het Perzië van de 6^e eeuw voor Christus. Soms zijn ze nog in gebruik, maar steeds vaker raken ze in verval, zo ook in Marokko. Onderzoekers (o.m. University of New Mexico) gaan momenteel na op welke manier we kunnen leren van deze oude irrigatietechnieken om op een duurzamere manier met water om te gaan.

Loppis in Zweden

De vlooienmarkt van het Vossenplein is een instituut in Brussel. Daarnaast kent de stad ook tal van tweedehandswinkels en kringloopwinkels. Een tweede leven geven aan huisraad, textiel, boeken, speelgoed en dergelijke is een belangrijk onderdeel van het streven naar een duurzamer bestaan.

Vandaag doen we tweedehands inspiratie op uit het noorden, bij de Zweedse loppis. Het woord loppis is een afkorting van loppmarknad, wat letterlijk ook ‘vlooienmarkt’ betekent. Toch is het iets anders dan wat wij er meestal onder verstaan. Een loppis bevindt zich vaak bij mensen thuis, bijvoorbeeld in een garage of in tuinschuurtje, en wordt aangeduid met een bordje langs de weg. Dat klinkt als een garageverkoop, maar heel wat loppisar openen elk voorjaar opnieuw de deuren. En wat je er precies zal aantreffen, is altijd weer een verrassing – het kan gaan van oude rommel tot waardevolle spullen.

Ook typisch Zweeds is een stuga: een vaak eenvoudig houten huisje, idealiter gelegen aan het water, dat tijdens de zomermaanden als tweede verblijf wordt gebruikt. Zweden kleden zo’n stuga graag aan met wat ze in een loppis op de kop hebben kunnen tikken. Dat is duurzaam, origineel en een leuk alternatief voor het zelfbouwpakket…

Terug