---

Johan Leman, 16 december 2023

Transnationalisme is een fenomeen dat in Europa in de migratie opduikt vanaf 2000, en dit in toenemende mate. In de VS was men er al vroeger mee geconfronteerd. Het betekent dat mensen wat traditioneel één nationale ruimte is, gaan ervaren als iets wat over twee of zelfs meer nationale ruimtes uitgespreid ligt. Concreet: sommige Italianen die in Brussel 5 dagen in de week werken en wonen, vliegen iedere week voor het weekend naar Italië over en weer. Maar het kan ook de Ghanees zijn die een winkel open houdt in Brussel en tegelijk ook een winkel met dezelfde produkten open houdt in Accra. En het gaat niet alleen over zaken doen… Zo kennen we de Turkse dame, migrant in Brussel, die minister wordt in de regering van Erdogan in Turkije, of de Marokkaanse voetballer uit Vilvoorde die in Genk speelt, maar voor de Marokkaanse nationale ploeg opteert. Het fenomeen van transnationalisme in de migratie zal eerder toe- dan afnemen. Het heeft te maken met de globalisering: goederen, personen, diensten verplaatsen zich heel snel,  aan lagere kostprijs, en het WWW-net maakt continuë contacten en verregaande persoonlijke betrokkenheid mogelijk met hetgeen zelfs heel veraf ligt.

Wijst dit op gebrek aan loyauteit van de betrokkenen? Neen. Het kan natuurlijk, maar niet per se. Komen sommige migranten daardoor niet in voordeliger posities met méér en betere kansen dan niet-migranten? Het zou kunnen. Alhoewel dezelfde transnationale openheid ook voor niet-migranten bestaat, waarvan sommigen hun kinderen zich zien vestigen in de VS of Canada. Het is de wereld die verandert.

Maar zoiets kan niet zonder invloed blijven op het integratiebeleid. Er zal meer transparantie tussen gastland en land van herkomst moeten komen… wil men een nieuw soort problemen vermijden. Meer transparantie en betere afspraken, bijvoorbeeld over eigendommen en inkomsten… om ons tot de meest voorspelbare problemen te beperken. Maar dit op de politieke agenda krijgen, zal jaren vragen. Eerst moet het probleem meer zichtbaar worden.

Terug