---

Johan Leman, 16 december 2022

16 december. Hier wat verder, op een brug tussen Molenbeek en stad-Brussel, kon en kan men dagen en nachten lang mensen in tentjes zien liggen, in de kou. Mensen en verenigingen brengen hen af en toe wat te eten en te drinken.

Ik denk dat iedereen beseft dat wat hier aan de gang is niet te wijten is aan een tekort aan individuele moraliteit van beleidvoerders. In dit concrete geval mag men dit echt aannemen. Wat hier doorweegt is een politiek dispuut. Enerzijds is er het standpunt van de leiding van een Gemeente (Molenbeek) die structureel armtierig is en al een zware last te torsen heeft bij de opvang van nieuw aankomende mensen-zonder-financiële-middelen uit het buitenland, een gemeente die heel vaak ook gestigmatizeerd wordt, terwijl ze een enorme inspanning aan het leveren is om van het stigma af te geraken. Is men er nog wel in België, vroeg iemand zich recent af. En andere politici en veel media stemden in met de vraag. Zoiets laat sporen na. Die Gemeente vraagt zich af waarom het in Brussel  altijd gemeentes als Molenbeek zijn die moeten opdraaien voor opvang bij problemen, en waarom bijvoorbeeld niet Ukkel? En ze houdt het been stijf. Anderzijds is er het standpunt van een Staatssecretaris verantwoordelijk voor asielopvang, die beseft dat elke mens die de nacht buiten op straat doorbrengt, haar ‘moreel’ krediet aantast… en weet dat er een ruimte beschikbaar is in Molenbeek die de mensen van die brug zou kunnen doen vertrekken naar een goede behuizing. Twee politieke belangen botsen hier. Laat me toe om niet als stuurman aan wal de oplossing aan te reiken. Evident schokt zoiets mij, u ook, en ik denk de betrokken beleidvoerders zelf ook.

Het zijn zulke momenten die laten zien dat politieke beleidvoering haar grenzen heeft, niet in het minst binnen een neoliberaal geïnspireerd beleidskader. Individuele mensen kunnen dan wel tijdelijk een initiatief nemen, een idee die door neoliberale ministers dan als ideaal antwoord naar voor geschoven wordt… maar wil dit een langer durend karakter hebben, dan moet dit tegelijk ook door verenigingen gedragen worden. Anders loopt dit dood. Het zijn zulke ervaringen en zulke momenten die jonge mensen zouden moeten inspireren om de zin in te zien van een engagement in het verenigingsleven. Want wat ze nu zien gebeuren op die brug is slechts één voorbeeld van clashes en kortsluitingen in de politiek die meer en meer de kop zullen opsteken. Hoe harder de polarisering zich in de politiek zal nestelen, hoe moeilijker het zal worden om de samenleving leefbaar en humaan te houden. De verantwoordelijkheid voor dit laatste zal meer en meer bij een instantie buiten de politiek liggen… en het vacuüm zal niet ingevuld kunnen worden door een maal per jaar een “warmste week” te organiseren of een of andere tijdelijke humanitaire actie te voeren.

Sommige mensen zien weliswaar het probleem, maar zoeken dan eigenaardig genoeg de oplossing in een paardenremedie die het probleem enkel kan doen toenemen, namelijk door een nieuwe politieke partij te willen stichten waar er nu al te veel zijn. Daar kan onmogelijk de oplossing liggen.

De enigste realistische oplossing ligt in een revival of herdenken van de bestaande middenveld-organisaties en het zoeken naar een grotere stabiliteit voor zulk verenigingsleven. Het zijn de middenveldorganisaties die voor de enkelingen in de toekomst een spreekbuis zullen zijn, waar niet zo maar gepolariseerd wordt. Het zijn niet de sociale media die daarvoor zullen zorgen. Foyer wil zulk een middenveldvereniging zijn. En van hieruit sturen we u onze beste kerst- en nieuwjaarswensen toe voor 2023.

Terug