---

Johan Leman, 14 mei 2022

Aan het eind van zijn boek uit 1962,  The Gutenberg Galaxy, voorspelde Marshall McLuhan dat in de heel nabije toekomst, de nieuwe technologieën het gedrukte woord en de cultuur die eruit volgde, zou verdringen. Geluid en bewegend beeld zullen het nieuwe wereldbeeld bepalen. Hij voorspelde een wereld die een “global village” zou worden, waarin “the medium will become the message” en “change will become the fate of man”. Zoals zo vaak bij wetenschappelijke voorspellingen, realiseren ze zich voor een deel (“the medium will become the message”, “change is the fate of man”) en voor een deel niet (de wereld als een “global village”… tja, dan toch een “village” waarin veel breuklijnen ontstaan). McLuhan voorspelde ook nog iets anders, namelijk dat rationaliteit typerend is geweest voor de tijd van het gedrukte woord, maar dat emotie de nieuwe wereld grondig zou bepalen. Emotie zou diepgang en logika van het voorplan wegduwen.

Ik moest daaraan denken toen ik hoorde dat de redding van de politieke partijen bestond in het aan de leiding plaatsen van grote communicators, of nog… dat een politicus die zijn boodschap vandaag niet emotioneel verpakt krijgt, liefst met instant-emotie, nog weinig kans maakt om door te breken, laat staan gewoon al maar uitgenodigd te worden in een TV-studio. Wie de feitelijkheid bekijkt, moet vaststellen dat dit klopt.

Maar als dit klopt, dan betekent dit dat de diepgang en de rationaliteit in de samenleving voortaan meer en meer elders een plaats zal moeten krijgen. Het zal niet in de religies zijn, want die mobiliseren per definitie ook voor een belangrijk deel via emotie. Blijven over: de administratie en het georganiseerde middenveld. En o ja, ik mag de wetenschap niet vergeten… Het is waarschijnlijk een van de grootste opdrachten van het hedendaagse middenveld om te overleven, zijn dynamiek te behouden, zichzelf te blijven en de kritische massa te waarborgen binnen een emo-samenleving die “change” als “the fate of man” als opperste geluk promoot.

Terug