---

Johan Leman, 10 oktober 2022

Er bestaat een Molenbeek-gevoel bij wie in Molenbeek woont of er dagelijks werkt. Niettemin weten de Molenbekenaren dat er grote interne verschillen bestaan en vaak ergeren ze zich aan het feit dat Molenbeek in de media of door buitenstaanders als een groot homogeen geheel voorgesteld wordt. Dat klopt immers geenszins met de realiteit.

Met de interne verschillen bedoelt men niet alleen de verschillen qua etnische herkomst, bv dat Molenbekenaren met Marokkaanse roots op sommige punten anders reageren dan Molenbekenaren met Subsaharische roots. Men bedoelt er ook de verschillen mee in wijkcultuur.

Wat veel mensen niet weten is dat die verschillen in wijkcultuur soms tot in de 19^de eeuw teruggaan. In die zin is het interessant om een boek te lezen als “Brussel, geplande geschiedenis. Stedenbouw in de 19^e en 20^e eeuw” (2017).

Daar kan men lezen hoe in Molenbeek, tussen 1837 en 1848, lange tijd plannen bestaan hebben voor een enorme hippodroom tussen het kanaal (dat in 1832 doorgetrokken was naar Charleroi) en de Ninoofse steenweg, ter hoogte dus van het huidige Hertogin, terwijl ondertussen langs het kanaal zelf steeds meer stoomfabrieken gevestigd werden, gevoed door Henegouwse steenkool. Die fabrieken maken vandaag nog deel uit van het historisch erfgoed langs het kanaal. Het hippodroomproject werd in 1855 verlaten. Maar het ging om andere publieken die er zich gingen vestigen.

Vanaf 1850 ontwikkelden verder twee grote industriëlen de zone tussen Hertogin en Gentse steenweg: Cail & Halot (met de huidige Fonderie en het park erachter) waar koperen en ijzeren ketels gemaakt werden, en Pauwels (tussen  Delaunoystraat, Onafhankelijkheidsstraat, Vanderstraetenstraat en Vierwindenstraat), een kopergieterij voor vervoer. Bij Pauwels werkten in 1850 zo’n 1800 arbeiders. Dat is niet niets.

Zo’n wijk heeft een ander verleden dan bijvoorbeeld de Havenwijk of Historisch Molenbeek (waar de Foyer gesitueerd is), en al helemaal anders dan de wijken in Hoog-Molenbeek.

In Molenbeek zijn in de 19^de eeuw wijkculturen ontstaan die tot vandaag herkenbaar blijven.

Er bestaat een Molenbeek-gevoel, maar de interne diversiteit daarbinnen wordt in de media en door buitenstaanders meestal fel onderschat.

Dit is trouwens niet alleen in Molenbeek het geval.

Terug