De historiek van het debat over de nationaliteitsverwerving


Johan Leman, 16 mei 2023

Ik herinner me nog vrij goed het kader waarbinnen in ons land ooit nagedacht werd over de nationaliteitsverwerving, ten tijde van de opstart van het Koninklijk Commissariaat voor het migrantenbeleid (KCM) (1989). De Koninklijk Commissaris en haar adjunct was het erom te doen om de participatie aan het maatschappelijke en politieke leven van de mensen met migratieroots te bevorderen. Sommige zeventigers en tachtigers zullen zich herinneren dat er toen, in sommige Brusselse gemeenten discussies liepen over bovengrenzen om migranten toe te laten en over verwaarlozing van sommige buurten in de grotere steden. Bij de Koninklijke Commissaris leefde toen de idee dat het toekennen van politieke drukkingsmacht aan mensen met migratieroots als gevolg zou hebben dat de politieke interesse voor die buurten zou verbeteren. De vraag was: via welk instrument? Door het toekennen van gemeentelijk stemrecht? Of door het vergemakkelijken van de nationaliteitsverwerving? Het toekennen van gemeentelijk stemrecht betekende echter dat er eerst een artikel moest gewijzigd worden in de Grondwet, en dat veronderstelde een 2/3 meerderheid in het parlement. Dit leek niet te doen. Daarenboven lag het toekennen van gemeentelijk stemrecht aan niet-Belgen in de bevolking moeilijker dan het toegankelijker maken van het Belg-worden. Dus werd de weg gekozen van het vergemakkelijken van het Belg-worden.

                Het probleem dat toen rees, was dat sommigen (bv de Marokkanen) hun nationaliteit van herkomst niet konden verliezen. Dit opende de discussie over de dubbele nationaliteit. De normale spelregel bij de dubbele nationaliteit is dat de wetten van de nationaliteit van toepassing zijn van het land waar je zo goed als altijd verblijft, zeker terwijl je in dit land verblijft. Wat toen geen issue was, was dat politici in de landen van herkomst zich zouden blijven interesseren aan de burgers in andere landen dan hun eigen land. Die interesse en beïnvloeding kan zo ver gaan dat ze een invloed heeft op het leven en de inclusie hier bij ons.

                Mijn pleidooi is absoluut niet om de dubbele nationaliteit af te schaffen. Dit is niet wenselijk. Maar het is misschien wel tijd om te zien of er geen bijkomende regelgeving moet komen die de lacunes geschapen door de huidige situatie wegwerken. Begrijp me niet verkeerd: dubbele nationaliteit? Ja. Maar er is wellicht bijkomende regelgeving nodig om de niet-voorziene neveneffecten weg te nemen, zeker voor de mensen met migratieroots die hier bij ons geboren zijn.

Terug