Integratiebeleid: een terugblik naar jaren 90. Remden financiële redenen de taallessen af?

Johan Leman, 28 april 2025

Het Koninklijk Commissariaat voor het migrantenbeleid (KCM) pleitte reeds in zijn novemberrapport uit 1989 voor aangepaste taallessen. Voorstel 38 uit 1989:

“Het Koninklijk Commissariaat pleit voor het verplichtend stellen van een aangepaste cursus Nederlands voor pas ingeweken en langdurig werkloze anderstalige migranten in de Vlaamse Gemeenschap en voor het verplichtend stellen van een aangepaste cursus Frans voor pas ingeweken en langdurig werkloze anderstalige migranten in de Franse Gemeenschap. Er zou een stimulerende sanctionering aan verbonden moeten zijn voor wie zich bewust aan die verplichting onttrekt. Wél moet de cursus zowel naar inhoud als naar differentiëring volledig adequaat zijn en leiden tot een certificaat met civiel effect.”

Op een Interministeriële Conferentie uit 1990 stemde de aanwezige vakminister van de Vlaamse gemeenschap in met dit voorstel en daarop volgde een voorbeeld van aankondigingspolitiek. Hij deelde dit ook mee in het publiek. Maar daar bleef het bij.

Het waren vzw’s zoals Foyer, die via CNM (Coördinatie Nederlands voor migranten, een 1000-tal cursisten per jaar in Brussel) de lessen Nederlands voor allochtone volwassenen minstens 10 jaar lang georganiseerd hebben, om dan plots zonder boe of bah door de overheid van de Vlaamse gemeenschap afgedankt te worden.

In Vlaanderen kwam de verplichte inburgering, met accent op het verwerven van de taal, slechts in 2004 op gang, en in Brussel zelfs slechts in 2022. De certificering met civiel effect komt er in Vlaanderen slechts vanaf oktober 2023, 23 jaar nadat het KCM erop aangedrongen had.

Is daar een verklaring voor? Het financiële kader biedt zeker een deel van de verklaring, al rijst bij mij dan toch ook telkens weer de vraag waarom beleidsmensen altijd voor duurdere formules opteren als de financies er plots wel zijn en het met goedkopere formules even goed mogelijk is.

PS. Zie Leman, J. (2025). Memoires inzake integratiebeleid 1989-2003. Brussel, Foyer.

Terug